Oktober 2024
Pilot ‘Digisterker voor Nieuwkomers’ bij Bibliocenter Weert
Interview met Suzanne Wolter, programmamaker Digitale Basisvaardigheden
De cursus ‘Digisterker – Werken met de digitale overheid’ wordt al jaren gegeven bij Bibliotheek Bibliocenter in Weert. Bij deze cursus leren mensen, vaak ouderen, omgaan met de digitale overheid, waarbij er regelmatig moet worden ingelogd met DigiD. Voor wie niet zo handig is met een computer en internet is dit niet altijd even makkelijk. Ook weten veel mensen niet wat de digitale overheid precies inhoudt, wat je allemaal online kan en moet regelen als burger in Nederland. Dit geldt natuurlijk ook voor statushouders, dacht gemeente Weert en benaderde Bibliotheek Bibliocenter. Zo startte in juni van dit jaar een pilot met een groep van tien statushouders die al een heel eind op weg zijn in hun inburgeringstraject en graag aan het werk willen. Chantal Venema van Stichting Digisterker sprak Suzanne Wolter over de pilot ‘Digisterker voor Nieuwkomers’, die 9 juli eindigde met tien tevreden en gecertificeerde deelnemers. Suzanne is programmamaker Digitale Basisvaardigheden bij Bibliotheek Bibliocenter.
1. Hoe is de cursus Digisterker voor Nieuwkomers in Weert tot stand gekomen?
‘Bibliocenter Weert is door de gemeente Weert benaderd. De gemeente wilde graag dat Bibliocenter een computercursus zou geven aan mensen met een niet-Nederlandse achtergrond. In overleg is bepaald wat voor cursus dat moest gaan worden. Algauw werd duidelijk dat de beoogde deelnemers, inmiddels een eind op weg in hun inburgeringstraject, redelijk digitaal basisvaardig waren. Ze waren nu zo ver om zich verder te ontwikkelen richting werk en te leren om zich zelfstandig te redden in de maatschappij. Daarom moest de cursus gaan over digitale dienstverlening van maatschappelijke organisaties zoals de overheid. Als bibliotheek zijn wij gewend te netwerken. Wij gaan erop uit, naar buiten toe. Zo praten wij ook met de gemeente en dat werkt. Nu komen ze bij ons met deze vraag.’
Als bibliotheek zijn wij gewend te netwerken. Wij gaan erop uit, naar buiten toe. Zo praten wij ook met de gemeente en dat werkt. Nu komen ze bij ons met deze vraag.
Suzanne
2. Met wie werkte je samen, wat is de rolverdeling daarin, hoe is het verlopen?
‘Gemeente Weert dacht mee over de inhoud van de cursus en selecteerde de deelnemers. Het eerste gesprek met de gemeente ging over wat de gemeente graag wilde dat de deelnemers zouden leren. We hebben het werkboek van Digisterker erbij gepakt als basis en van daaruit bekeken welke onderwerpen we zouden behandelen. Dit is aangevuld met onderwerpen zoals bijstandsuitkering, maar ook de buurtapp Hoplr. De bibliotheek heeft de cursus verder vormgegeven en zorgde voor de uitvoering en communicatie daarover richting de gemeente. De gemeente kwam elke les even langs om te zien of iedereen er was. Maar liet ons als bibliotheek verder vrij in wat we deden. De locatie waar de cursus werd uitgevoerd was bij Werk.Kom en Risse Groep. De deelnemers waren hier al bekend en ze beschikten hier over een goed leslokaal met computerfaciliteiten.’
3. Hoe zag de groep eruit? Hoe ging het met de taal?
‘Vanuit Bibliocenter was een belangrijke voorwaarde voor deelname aan de cursus, dat deelnemers een redelijk taalniveau hadden en digitaal uit de voeten konden. Op basis van onder andere die criteria zijn tien deelnemers door de gemeente geselecteerd. De groep was een mix van mannen en vrouwen tussen 19 en 55 jaar. De achtergronden waren divers. Er waren mensen uit Syrië, Turkije, Marokko, Eritrea, Iran. Er was een meneer die accountant was geweest in land van herkomst, maar ook een moeder met vijf kinderen die als schoonmaakster werkt. De mensen spraken allemaal Nederlands, maar de een beter dan een ander. Ze vroegen of ze in het Engels mochten terugpraten. Dat mocht, maar wij spraken wel in het Nederlands. Ze hielpen elkaar onderling, zowel mannen als vrouwen. Ook in het Arabisch, want dat spraken de meesten. Dat was mooi om te zien.’
Bron foto: Weert de Gekste
4. Kun je vertellen over de cursus? Wat was de inhoud van de lessen, welk lesmateriaal heb je gebruikt en heb je nog materiaal moeten aanpassen of vertalen?
“De cursus bestond uit vier lessen van 2 uur. Onderwerpen die werden behandeld kwamen uit het reguliere lesmateriaal van ‘Digisterker – Werken met de digitale overheid’. Onderwerpen zoals de website inburgeren.nl en reizen met OV. Maar ook onderdelen uit het lesprogramma ‘DigiVitaler’ zijn aan bod gekomen, zoals het patiëntenportaal huisarts en Thuisarts.nl. We hebben geen lesmateriaal vertaald of aangepast. Wel hebben we het werkboek aangevuld met twee losse A4-tjes, met informatie zoals Stichting Leergeld, Bijstand en de buurtapp Hoplr.”
Omdat het een pilot betrof, was het in de praktijk soms zoeken naar de goede volgorde en hoelang nodig was voor een bepaald onderwerp. Suzanne: ‘De mensen waren best vaardig met DigiD en de app, daar waren we sneller mee klaar dan gedacht. Maar het onderwerp Toeslagen, leg dat maar eens uit aan iemand die uit Iran komt. Dat hebben ze daar niet. En waarom moet je belastingaangifte doen? Dat was moeilijk om uit te leggen’.
Over waarom het patiëntenportaal huisarts en Thuisarts.nl in de cursus zaten, zegt Suzanne: ‘We vonden het belangrijk om dit te behandelen. Mensen uit andere landen gaan soms anders om met gezondheidsklachten. Ze zijn eerder bang, denken medicijnen nodig te hebben. Het is fijn dat ze op Thuisarts.nl bijvoorbeeld kunnen opzoeken wat ze moeten doen met koorts. Ook viel op dat mensen vaak niet wisten welke huisarts ze hebben.’
De deelnemers konden tijdens de cursus ook een formulier van de gemeente invullen en versturen met daaraan de opmerking ‘Test’ toegevoegd. Dan wisten gemeenteambtenaren dat ze er niets mee hoefden. Dit was een goede oefening voor de deelnemers. Suzanne: ‘Dit konden we zo aanpakken omdat we een goede samenwerking met de gemeente hebben.’
De cursus is afgesloten met een Kahoot-quiz, gebaseerd op de inhoud van de cursus. De winnaar won een bibliotheekabonnement voor een jaar.
Bron foto: Weert de Gekste
5. Wat is de ervaring van de deelnemers aan de cursus?
‘Ze vonden de cursus leuk en heel waardevol. Het contact met de mensen was leuk, ook onderling. De cursus riep bij hen ook veel andere vragen op, die ze wilden stellen. Hierin moesten we ze afremmen en doorverwijzen naar andere hulp.’
6. Wat is de ervaring van de docenten van de cursus?
‘In dit geval heb ik de cursus samen met vrijwilliger Hans gedaan. Hij was in zijn werkende leven belastingadviseur en wist veel van allerlei regels, die ik niet eens wist. We konden elkaar goed aanvullen. Normaal wordt het door twee vrijwilligers gedaan. Maar ik wilde ervaren wat je tegenkomt bij een cursus aan deze doelgroep en wat dat van je vraagt en dus van de skills van een vrijwilliger. Ook kon ik daardoor makkelijk het gesprek met de gemeente erover hebben. Deze doelgroep heeft veel vragen. Het is belangrijk om je goed in te lezen in de materie ofwel al vanuit eerdere werkervaring de kennis hebben.’
Suzanne en vrijwilliger Hans hebben het heel leuk gevonden om dit te doen. De doelgroep is enthousiast en wil graag leren en integreren in de samenleving en aan het werk gaan. ‘Ze doen kei hun best’, aldus Suzanne.
Ze doen kei hun best…
Suzanne
‘Een groep van tien deelnemers is wel flink aanpoten met twee docenten. Normaal geeft Bibliocenter de cursus aan 6 a 7 mensen. Een extra persoon was misschien handig geweest. Doordat sommige deelnemers meer aandacht vroegen, gingen anderen ondertussen op hun telefoon kijken. ‘In de reguliere groep had ik gezegd ‘ga jij maar even dit of dat doen’. Maar dat was nu lastiger, want daar moet je weer extra uitleg bij geven.’
7. Komt er een vervolg op de cursus?
Op dit moment zijn er niet veel nieuwe deelnemers met het benodigde taalniveau. Misschien moet er dan een tolk ingezet worden. Suzanne: ‘Dit lijkt me moeilijk lesgeven, maar misschien is het wel handig. Ik had soms het idee dat sommige deelnemers het niet altijd helemaal konden volgen. Het is toch veel informatie.’
8. Hoe kijk je erop terug en wat zou je andere bibliotheken aanbevelen?
Al met al kijkt Suzanne positief terug op de cursus. Het is goed gegaan en de deelnemers waren heel blij. ‘Hoewel het niet altijd even makkelijk was, vind ik dit soort dingen wel het leukste aan mijn werk. Het houdt je als medewerker scherp en je leert er zelf zo ongeveer net zo veel van als de deelnemers.’
Als tip aan bibliotheken geeft Suzanne mee: ‘Doe het samen met de gemeente of een organisatie die de doelgroep al begeleidt. Dan kun je van daaruit de cursus aan de man/vrouw brengen. Het zal een stuk moeilijker zijn als je dit als bibliotheek alleen via eigen kanalen probeert van de grond te krijgen. Al kan ik me wel indenken dat we het intern zouden kunnen organiseren in afstemming met de taalcoördinator en vrijwilligers die de doelgroep van de taallessen kent.’
Vragen?
Heeft u vragen over het lesprogramma ‘Digisterker voor vluchtelingen’ of andere lesprogramma’s van Stichting Digisterker? Neem dan contact op met:
Chantal Venema, medewerker Dienstverlening en Relatiebeheer bij Stichting Digisterker
E-mailadres: chantal.venema@digisterker.nl
Telefoon: 06 1142 5910