Mei 2024
Regionale samenwerking tussen het Zuyderland Ziekenhuis, Limburgse bibliotheken en Cubiss Limburg
In Limburg is een regionale samenwerking tussen bibliotheken en ziekenhuizen ontstaan, om zo patiënten en bezoekers van de ziekenhuizen te ondersteunen bij het leren gebruiken van digitale zorg. Het gaat hierbij om het Laurentius Ziekenhuis in Roermond en het Zuyderland Ziekenhuis in Heerlen en Sittard. Ook Cubiss Limburg speelt een belangrijke rol bij deze samenwerking, en dan met name bij de samenwerking tussen Zuyderland en de bibliotheken. Cubiss Limburg is de Provinciale OndersteuningsInstelling (POI) van de bibliotheken in de provincie Limburg. Loes Steens werkt bij Cubiss Limburg als Adviseur Digitale Inclusie en Digitaal Burgerschap. We vroegen haar naar deze samenwerking.
1. Hoe is het eerste contact met het Zuyderland Ziekenhuis en de Limburgse bibliotheken ontstaan en waarom?
‘Het verzoek voor de samenwerking kwam vanuit het Zuyderland Ziekenhuis. Zuyderland gaat steeds digitaler werken. Denk aan contact op afstand, telemonitoring, digitaal consult via de app BeterDichtbij, het inzetten van slimme pleisters, enzovoorts. Deze innovatieve ontwikkelingen kunnen nogal spannend zijn, maar digitale zorg moet natuurlijk altijd toegankelijk én begrijpelijk zijn. Voor iedereen. Daarom opende Zuyderland Ziekenhuis vanaf 20 februari 2024 een DigiPunt. DigiPunt Zuyderland is er voor iedereen. DigiCoaches van het ziekenhuis staan klaar om patiënten, naasten en medewerkers te begeleiden in de wereld van digitale zorg. Als de vragen binnen het DigiPunt te complex zijn, of degene met vragen is niet digitaal vaardig genoeg om met een korte uitleg vanuit het DigiPunt zelfstandig thuis aan de slag te gaan, zou Zuyderland graag doorverwijzen naar de bibliotheken. De bibliotheken hebben namelijk een uitgebreid palet aan computercursussen zoals Klik & Tik en DigiVitaler.’
2. Wat was de aanleiding voor Cubiss om een rol te spelen in deze samenwerking? En wat is de rol die jullie als Cubiss in deze samenwerking op je nemen?
‘Wij zien net als ziekenhuizen en bibliotheken dat de zorg steeds digitaler wordt ingericht. Om ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk mensen mee kunnen blijven doen, is het belangrijk dat we hierin samen optrekken. Wij vonden het daarom heel fijn dat Zuyderland contact met ons zocht om deze samenwerking te verkennen. Onze rol is vooral het contact leggen tussen het Zuyderland Ziekenhuis en de bibliotheken. Zuyderland heeft namelijk een groot werkgebied, waardoor er relatief veel bibliotheekorganisaties bij betrokken kunnen worden.’
‘Ook zorgen wij ervoor dat niet iedere bibliotheekorganisatie het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. We hebben bijvoorbeeld samen met Bibliotheek De Domijnen en Zuyderland de presentatie van het patiëntenportaal Ziekenhuis vanuit DigiVitaler op maat gemaakt. Deze presentatie kan daarna makkelijk met de andere bibliotheken gedeeld worden, waardoor zij ook gemakkelijker DigiVitaler kunnen aanbieden.’
3. Wat is de rol van het ziekenhuis en de bibliotheek?
‘Hun rollen liggen met name bij het samen vormgeven van het DigiVitaler-aanbod en het prikken van data waarop DigiVitaler aangeboden wordt. De bibliotheken bieden de DigiVitaler-cursus aan in de bibliotheek. Ook kunnen mensen in de bibliotheek een-op-een verder worden geholpen bij het IDO (Informatiepunt Digitale Overheid). Bijvoorbeeld bij vragen rondom het patiëntenportaal of de BeterDichtbij app. De DigiCoaches vanuit het DigiPunt van Zuyderland kunnen patiënten, naasten en medewerkers direct doorverwijzen en in het beste geval meteen aanmelden bij de DigiVitaler-cursus bij de bibliotheek bij hen in de buurt.’
4. Wat hebben jullie gedaan om het lesaanbod DigiVitaler te laten aansluiten bij de behoeften en wensen van het Zuyderland Ziekenhuis?
‘Er hebben sessies plaatsgevonden tussen de Parkstad Bibliotheken en De Domijnen met Zuyderland. Daaropvolgend was er een werksessie met Bibliotheek De Domijnen, Cubiss en een DigiCoach vanuit Zuyderland. Bij deze sessie werd DigiVitaler afgestemd op het portaal Mijn Zuyderland en de BeterDichtbij app. Met BeterDichtbij kun je op elk moment van de dag vragen stellen aan je behandelaar in het ziekenhuis. En zo de informatie over jouw zorg of behandeling ontvangen en in alle rust nalezen. Op dit moment wordt er gekeken of we het aanbod gezamenlijk kunnen promoten bij de doelgroep.’
5. Hoe komt de cursus DigiVitaler bij Bibliotheek De Domijnen er nu uit te zien?
‘De Domijnen biedt Digivitaler aan voor zowel het Laurentius Ziekenhuis als voor het Zuyderland Ziekenhuis. De cursus bestaat uit vier sessies van 3 uur, inclusief een pauze. Bij de sessies komen de acht standaardlessen van DigiVitaler aan bod, alsook de aanvullende DigiVitaler-les over de BeterDichtbij app.’
De webpagina van digivitaler.nl met de acht ‘standaardlessen’. De aanvullende les over de BeterDichtbij app vindt u door te klikken op de onderste tegel ‘Meer digitale zorg’ (daarna even doorklikken op ‘Contact met zorgverlener’)
6. Wat is de planning voor het DigiVitaler aanbod bij Bibliotheek De Domijnen?
‘Bibliotheek De Domijnen zal als eerste bibliotheek de aangepaste DigiVitaler-cursus in samenwerking met Zuyderland gaan aanbieden. Deze staat nu gepland voor begin juni. Vanuit die ervaring zullen de andere bibliotheken uit de Oostelijke Mijnstreek er daarna mee aan de slag gaan.’
7. Wat gaan jullie doen om het DigiVitaler aanbod bekend te maken bij patiënten en bezoekers van het Zuyderland Ziekenhuis en mensen te werven?
‘Er zullen flyers neergelegd worden in de wachtruimtes bij de poliklinieken, bij de DigiPunten en ook bij de bibliotheken. Daarbij zijn de DigiCoaches van Zuyderland op de hoogte van het aanbod van de bibliotheken. Zij zullen patiënten/naasten/medewerkers aan de hand van hun hulpvraag kunnen helpen bij passend aanbod. Zij kunnen bijvoorbeeld mensen helpen bij het aanmelden voor de DigiVitaler- of Klik&Tik-cursus of doorverwijzen naar het IDO. Andersom zal dit ook gebeuren. Als er een specifieke zorgvraag komt bij het IDO, Klik&Tik en/of DigiVitaler zullen de bibliotheken degene ook laten weten dat Zuyderland een eigen DigiPunt heeft.’
8. De bedoeling is dat ook andere Limburgse bibliotheken met DigiVitaler een samenwerking met Zuyderland gaan starten. Hoe gaan jullie dat uitrollen?
‘De samenwerking tussen Zuyderland, deze bibliotheken en Cubiss loopt al langer. We zijn namelijk allemaal partners in het Bondgenootschap Geletterdheid Parkstad en/of het Bondgenootschap Basisvaardigheden Westelijke Mijnstreek. De andere bibliotheken gelegen in Parkstad hebben al laten weten ook geïnteresseerd te zijn in deze samenwerking. Ze zijn ook al aanwezig geweest bij sessies en/of hebben op individueel niveau contact met elkaar gehad. Zij zullen in de toekomst ook DigiVitaler in samenwerking met Zuyderland gaan aanbieden.’
9. In Limburg liggen natuurlijk meer ziekenhuizen. Is daar ook een samenwerking mee of aanstaand?
‘Er loopt al een samenwerking tussen het Laurentius Ziekenhuis en de Bibliotheken Bibliorura, Bibliocenter en De Domijnen. De samenwerking met het Zuyderland Ziekenhuis wordt nu opgezet. Andere bibliotheken werken wellicht ook al samen met ziekenhuizen. Hier hebben we nog geen zicht op. Dit kunnen we met elkaar uitwisselen op de Digisterker Deeldag die we in het najaar met Digisterker gaan organiseren. Graag intensiveren wij de samenwerkingen die al lopen en zetten we waar nodig nieuwe samenwerkingen op, mede op basis van het lesprogramma DigiVitaler.’
10. Heb je tips aan andere POI’s, bibliotheken en/of zorgorganisaties over samenwerking rondom (digitale) basisvaardigheden van inwoners/burgers?
‘Samenwerken op dit gebied is belangrijk. Zoals eerder al gezegd wordt de zorg steeds digitaler ingericht. Terwijl 25% van alle zorggebruikers aangeeft een gebrek aan kennis en vaardigheden te hebben om eHealth te gebruiken (EhealthMonitor, 2021). Om zorggebruikers meer ondersteuning te kunnen bieden is de samenwerking tussen ziekenhuizen en bibliotheken (bijna) noodzakelijk. Het is misschien lastig voor ziekenhuizen om deze samenwerking op te starten, omdat zij niet altijd zicht hebben op welke bibliotheekorganisatie ze dan moeten aanschrijven. Hierbij kan de POI een belangrijke rol spelen. Wil je vanuit jouw POI ook een (intensievere) samenwerking met de ziekenhuizen? We delen graag ons proces.’
Vragen?
Heeft u als bibliotheek vragen over samenwerken met zorgverleners, al of niet samen met de POI van uw provincie, mede op basis van het lesprogramma DigiVitaler van Stichting Digisterker? Neem dan contact op met:
Chantal Venema, medewerker Dienstverlening en Relatiebeheer bij Stichting Digisterker
E-mailadres: chantal.venema@digisterker.nl
Telefoon: 06-11425910