Juli 2022
Huisartsenorganisatie HOOG en CODA Bibliotheek Apeldoorn: samen digivitaler
We schrijven 2021. Digitale zorgtoepassingen staan al een tijdje in de belangstelling. Neem het patiëntenportaal bij de huisarts. De meeste huisartsenpraktijken bieden op hun websites zo’n portaal aan. Handig voor de patiënten: niet meer in de wacht staan maar snel online een afspraak maken; een vraag stellen aan de dokter zonder naar de praktijk te hoeven; met één klik een herhaalrecept aanvragen. Maar niet elke patiënt heeft de digitale vaardigheden om direct met een portaal te kunnen werken. Hanneke Braber, o.a. werkzaam als Projectleider Patiëntenportaal bij HuisartsenOrganisatie Oost-Gelderland (HOOG), gaat op zoek hoe deze groep minder digitaal vaardigen te helpen. Al zoekend komt ze wat betreft regio Apeldoorn uit bij CODA Bibliotheek Apeldoorn, alwaar Kirsten Schut, Programmamedewerker Wijken, net bezig is een cursus DigiVitaler uit te rollen, met als één van de lessen Patiëntenportaal Huisarts. Een reconstructie van de samenwerking, hoe verder en wat het opleverde.
De hoofdrolspelers
Hanneke Braber wordt in 2020 bij HuisartsenOrganisatie Oost-Gelderland (HOOG) aangesteld als Wijkmanager Huisartsenzorg. Vanaf de zomer van 2021 is zij daarnaast ook Projectleider Patiëntenportaal. HOOG is een organisatie van en voor de samenwerkende huisartsen in de regio’s Apeldoorn (HRA), Oost-Achterhoek (HZOA) en Zutphen (HRZu). Bij HOOG zijn 140 huisartsenpraktijken aangesloten. Als projectleider Patiëntenportaal heeft Hanneke de taak om huisartspraktijken in de regio Apeldoorn en Zutphen te ondersteunen bij het in gebruik nemen van het patiëntenportaal. In de twee jaar die volgen zullen 75 praktijken gebruik maken van haar ondersteuning.
Kirsten Schut werkt als Vakspecialist en Programmamanager Wijken bij CODA Bibliotheek Apeldoorn. Zij organiseert samen met haar collega’s spreekuren, bijeenkomsten, workshops en cursussen, met als doel de basisvaardigheden te vergroten van mensen die het gevaar lopen de aansluiting te missen met de huidige, digitale informatiesamenleving. Zo wordt er, al of niet via het Taalhuis CODA, de cursus ‘Klik & Tik’ van Stichting Expertisecentrum Oefenen.nl aangeboden, alsook het lesprogramma ‘Werken met de e-overheid’ van Stichting Digisterker. De lessen worden gegeven door enthousiaste en gecertificeerde vrijwilligers. Onlangs heeft Digisterker een nieuw lesprogramma ontwikkeld: ‘DigiVitaler: digitale zorg dichterbij’. Digisterker biedt hierbij ook een docenteninstructie aan hoe met het lesprogramma te werken. CODA besluit meerdere docenten die al de cursus ‘Digisterker – Werken met de e-overheid’ geven alsook nieuwe vrijwilligers de instructie te laten volgen.
Het begin
Hanneke merkt in gesprekken die ze halverwege 2021 met doktersassistenten voert dat het patiënten niet altijd lukt om met het patiëntenportaal te werken. Ze komen met vragen naar de praktijk of bellen op. Hanneke realiseert zich vanuit haar eerdere werk in het sociaal domein dat er altijd een groep mensen zal zijn voor wie het sowieso lastig is om het patiëntenportaal te gebruiken. Terwijl het mes aan twee kanten snijdt als het de patiënt wel lukt: de praktijk kan zich meer richten op de zorg (in plaats van de technische ondersteuning) en de patiënt kan beter zelfstandig zorg regelen, zoals medicatie aanvragen of een afspraak maken. Hanneke vraagt zich af wie er precies ondersteuning nodig heeft en wie deze ondersteuning kan bieden.
CODA Bibliotheek Apeldoorn
In september 2021 komt Hanneke in contact met Kirsten Schut van CODA Bibliotheek Apeldoorn. Vrijwilligers bij CODA blijken bezig te zijn om cursusaanbod te ontwikkelen over het patiëntenportaal. Daarbij maken ze gebruik van het lesmateriaal van het lesprogramma DigiVitaler van Stichting Digisterker, dat in april 2021 is gelanceerd. Komt dat even mooi uit! Zo vinden Hanneke en Kirsten elkaar in hun gezamenlijke doel om mensen te bereiken en te helpen om meer digitaal vaardig te worden.
Start van de samenwerking
Hanneke en Kirsten overleggen hoe de samenwerking eruit gaat zien en wie wat gaat doen. Ze spreken af dat in CODA Bibliotheek Apeldoorn in november 2021 een pilot zal gaan starten: twee cursussen ‘DigiVitaler – gezondheidszaken online’. De cursus zal bestaan uit twee bijeenkomsten. In de eerste bijeenkomst zal worden uitgelegd wat een patiëntenportaal is en zal door de cursisten een patiënten-account worden aangemaakt voor Uw Zorg Online: het patiëntenportaal dat de huisartspraktijken in Apeldoorn gebruiken. Dit aanmaken gebeurt onder begeleiding van de docenten van CODA, door Stichting Digisterker getrainde en gecertificeerde vrijwilligers. Als huiswerk zal door de cursisten aan de hand het DigiVitaler-werkblad dat ze mee naar huis krijgen het demo-portaal worden verkend, dat door Digisterker is gemaakt als onderdeel van de DigiVitaler-les ‘Uw Zorg Online’. In de tweede bijeenkomst zal het huiswerk worden besproken en worden ingelogd op het eigen patiëntenportaal met het inmiddels geactiveerde patiënten-account. Bij de cursus hoort een website, vrij toegankelijk, waarop al het lesmateriaal is terug te vinden: Digivitaal.taalhuisapeldoorn.nl.
Er wordt een flyer opgesteld over de pilot. Hanneke stuurt alle huisartsenpraktijken in de regio Apeldoorn een mail met deze flyer als bijlage en roept de huisartsen op om deze onder de aandacht van hun patiënten te brengen. De ene praktijk print de folder en legt ‘m in de wachtkamer, de andere praktijk mailt de flyer naar patiënten uit hun populatie voor wie de cursus interessant zou kunnen zijn. Ook worden de flyers uitgedeeld aan ouderen die voor hun jaarlijkse griepprik naar de praktijk komen. Hebben patiënten interesse, dan kunnen ze mailen of bellen met Hanneke. Hanneke geeft hun namen vervolgens door aan CODA. Ook stuurt Hanneke een persbericht over de cursus DigiVitaler naar kranten in de regio en naar de lokale omroep RTV Apeldoorn.
In no time veertig aanmeldingen
In no time zijn er veertig aanmeldingen van patiënten die deze cursus wilden volgen. Het blijkt om een vrij homogene groep senioren te gaan. Omdat er meer aanmeldingen zijn dan bij de twee geplande cursussen aanwezig kunnen zijn, worden er nieuwe cursussen in januari 2022 gepland. Helaas gaan deze vanwege de coronamaatregelen niet door. Ze worden verplaatst naar mei en juni. Na de cursus hebben de cursisten een beeld van wat een patiëntenportaal is en beschikken ze over een geactiveerd account waarmee ze kunnen inloggen op hun eigen portaal bij hun huisartsenpraktijk.
Hoe verder?
Zowel Hanneke van HOOG en Kirsten van CODA zijn hartstikke blij met de onderlinge samenwerking. Deze wordt dan ook voortgezet. Wel zullen de aanmeldingen via CODA gaan lopen. Ook het DigiVitaler-aanbod vanuit CODA zal worden aangepast: in plaats van de huidige cursus met twee bijeenkomsten één workshop per kwartaal. En dit niet alleen in de bibliotheek, maar ook op locaties in de wijk, makkelijk bereikbaar voor de cursisten. Hanneke zal vanuit HOOG de interne communicatie richting huisartsenpraktijken blijven verzorgen.
Resultaten
Het is nu nog te vroeg om al iets te kunnen zeggen over of de huisartspraktijken dankzij de cursus in de bibliotheek duidelijk minder tijd kwijt zijn aan het ondersteunen van patiënten wat betreft het patiëntenportaal. Al is veertig door de bibliotheek getrainde patiënten natuurlijk een mooi resultaat. Zij zouden zonder de bibliotheekcursus geen gebruik hebben gemaakt van het portaal. Maar Hanneke kan sowieso andere huisartspraktijken -en niet alleen huisartspraktijken, maar bijvoorbeeld ook ziekenhuizen- de samenwerking met de bibliotheek aanbevelen. ‘Zoek contact met de bibliotheek over hun aanbod wat betreft gezondheidsvaardigheden en verwijs je patiënten door. Ze leren digitaal vaardig te worden, niet alleen wat betreft het patiëntenportaal, maar ook wat betreft bijvoorbeeld het zoeken naar betrouwbare medische informatie op het internet of het gebruiken van een gezondheidsapp. En ze leren het op een gezellige manier: samen met anderen en samen met een docent, aan wie ze alles kunnen vragen.’ Kirsten kan dit alleen maar beamen. “Naast ons DigiVitaler-aanbod bieden we ook de cursus ‘Klik & Tik’ aan en de Digisterker-cursus ‘Werken met de e-overheid’. Mensen kunnen in de bibliotheek dus ook werken aan andere basisvaardigheden. En dan zijn er nog onze open spreekuren in de bibliotheek: elke donderdag het Digi-inloopspreekuur voor iedereen die vragen heeft over de computer, laptop en smartphone en meerdere keren per week houdt het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) spreekuur, zowel in onze hoofdvestiging en nevenvestigingen als op externe locaties.”
‘En ze leren het op een gezellige manier: samen met anderen en samen met een docent, aan wie ze alles kunnen vragen.’
Meer weten?
Wilt u meer weten over het lesprogramma DigiVitaler en hoe u het programma kunt inzetten in de samenwerking met mogelijke netwerkpartners in uw regio? Neem dan contact op met Chantal Venema, medewerker Dienstverlening en Relatiebeheer bij Digisterker. Haar contactgegevens zijn:
E-mailadres: chantal.venema@digisterker.nl
Telefoonnummer: 06 1142 5910