Digisterker-Nieuwsbrief

April 2022

Een Digisterker-Deeldag, zoals bijvoorbeeld in Drenthe

Stichting Digisterker organiseert in samenwerking met de Provinciale OndersteuningsInstellingen in Nederland (POI’s) Digisterker-Deeldagen. Tijdens zo’n deeldag, meestal een ochtend of een middag, worden bibliotheekmedewerkers en Digisterker-docenten verbonden aan de bibliotheken in de provincie bijgepraat over nieuwe producten en diensten van Digisterker. Ook worden er dan best practices en ervaringen met elkaar gedeeld wat betreft de lesprogramma’s van Digisterker, alsook samen gebrainstormd over bijvoorbeeld nieuwe manieren van werven van deelnemers aan de Digisterker-workshops en -cursussen.

Maandag 28 maart 2022 was er een Digisterker-Deeldag in de provincie Drenthe, in het prachtige cultuurhuis van Assen De Nieuwe Kolk (DNK), georganiseerd door Biblionet Drenthe in samenwerking met Digisterker. Hieronder vindt u een uitgebreid verslag, als u wilt weten wat er zoal aan de orde kan komen op zo’n deelochtend of -middag en wat voor een goede ideeën er dan met elkaar kunnen worden gedeeld (klik hier als u het fijner vindt om het verslag als pdf te downloaden, te printen en dan te lezen).

Wilt u als POI ook een Digisterker-Deeldag organiseren in uw provincie? Neem dan contact op met Chantal Venema, medewerker Dienstverlening en Relatiebeheer bij Digisterker. Haar contactgegevens zijn:

E-mailadres: chantal.venema@digisterker.nl
Telefoonnummer: 06 1142 5910

Verslag Digisterker-Deeldag Drenthe

Tussen negen uur en half tien ’s ochtends druppelen de deelnemers binnen in één van de vergaderzalen van Biblionet Drenthe, welkom geheten door Yolanda Timmer, projectmanager Innovatie bij Biblionet, en Chantal Venema, medewerker Dienstverlening en Relatiebeheer bij Digisterker. Om half tien zit iedereen klaar aan drie grote tafels, zestien mensen in totaal, een combinatie van bibliotheekmedewerkers en Klik & Tik- en Digisterker-docenten, komend uit Emmen, Beilen, Hoogeveen, Tynaarlo, Diever, Coevorden, Borger-Odoorn en Roden. Voor de meesten is het door de corona-lockdowns de eerste, fysieke bijeenkomst sinds tijden.

De inhoud van de ochtend, die zal worden afgesloten met een lunch, wordt gepresenteerd. Eerst zal er aan de hand van stellingen nader met elkaar worden kennisgemaakt, dan zal het lesprogramma ‘Werken met de e-overheid’ aan bod komen, vervolgens het lesprogramma ‘DigiVitaler’, om te eindigen met het jongerenaanbod van Digisterker, ‘Doe je digiding!’ en ‘Digidingen-desk’. Het jongerenaanbod zal worden toegelicht door Marith Clignet, medewerker Jongereneducatie bij Digisterker.

‘Ga staan als je …’
Yolanda en Chantal lezen om de beurt een stelling voor die begint met ‘Ga staan als je …’ Er zitten interessante stellingen tussen, zoals ‘Ga staan als je de afgelopen twee jaar een Digisterker-cursus hebt gegeven.‘ Of: ‘Ga staan als je mensen hebt geholpen de CoronaCheck-app te installeren.’ Bij de eerste stelling blijft iedereen op één na zitten en bij de tweede stelling gaat nagenoeg iedereen staan. Illustratief voor de afgelopen tijd. Als iemand gaat staan, noemt diegene zijn of haar naam, zijn of haar functie en de bibliotheek waarvoor hij of zij werkt.

De stelling over het installeren van de CoronaCheck-app roept veel reacties op. In de meeste bibliotheken was het echt lopende bandwerk, zoveel mensen kwamen langs. Omdat je voor het installeren van de app een DigiD nodig hebt, moest er ook hierover veel worden uitgelegd en geholpen. Sommigen hadden geen DigiD, anderen waren het wachtwoord vergeten en weer anderen konden er niet mee werken en wilden dat de bibliotheekmedewerkers de app voor ze installeerden, inclusief het invoeren van hun DigiD, iets wat niet de bedoeling is, maar wat hier en daar toch gebeurde. En was de app eenmaal geïnstalleerd, dan moest er ook nog veel worden uitgelegd over hoe hem te gebruiken.

Het lesprogramma ‘Werken met de e-overheid’
Het geven van de cursus ‘Werken met de e-overheid’ van Stichting Digisterker lag in de meeste bibliotheken door corona de afgelopen twee jaar nagenoeg stil. Hoogste tijd om deze Digisterker-cursus weer een boost te geven, nu fysieke cursussen in de bibliotheek weer kunnen. Hoe zou je dit als bibliotheek kunnen aanpakken?

Voordat de deelnemers hierover in drie groepen gaan brainstormen, bespreekt Chantal enkele vernieuwingen rondom het lesprogramma. Zo is er de nieuwe website Digisterkercursus.nl. Op deze site staat al het lesmateriaal dat docenten nodig hebben voor het geven van een Digisterkercursus mooi overzichtelijk gerangschikt op één plek. Dit was eerst niet het geval. Toen stond het lesmateriaal verspreid over meerdere sites en was het soms zoeken waar wat stond. Een duidelijke verbetering dus. Eén van de docenten die al met de nieuwe site gewerkt heeft, beaamt dit volmondig. Chantal laat de website zien en licht er enkele nieuwe onderdelen uit, zoals de Praatplaten.

De site Digisterkercursus.nl is niet alleen interessant voor docenten, maar ook voor bibliotheekcoördinatoren. De coördinatoren vinden al de informatie en materialen die zij nodig hebben om ‘Werken met de e-overheid’-cursussen te kunnen organiseren en promoten ook helder geordend bij elkaar. Sommige onderdelen op de website staan achter een slotje. Om hierbij te kunnen, moeten de docenten en coördinatoren inloggen met hun Digisterker-account.

Chantal wijst ook nog even op de Digisterker door doen! Hier kunnen cursisten die de cursus hebben gevolgd thuis oefenkilometers maken. Bijvoorbeeld door kennis te maken met nieuwe onderwerpen die in de cursus niet aan bod kwamen, maar ook door te oefenen met de demo-omgevingen van de onderwerpen die tijdens de cursus wel aan bod zijn gekomen.

De zestien deelnemers aan de deeldag worden over drie groepen verdeeld voor de brainstorm over hoe Digisterker-cursussen weer een boost te geven. Een boost in de zin van werven van deelnemers voor fysieke cursussen in de bibliotheek. De drie groepen gaan uiteen en komen na een kwartier weer bij elkaar, om de uitkomsten van de brainstorm met elkaar te delen.

De eerste groep komt met verschillende ideeën over hoe nieuwe deelnemers te werven voor Digisterker-cursussen. De doelgroep bepaalt wat het beste aanslaat. Ouderen kun je bijvoorbeeld het beste werven via het wijkkrantje of door folders uit te delen op de markt. Jongeren via de scholen.

De tweede groep denkt aan mantelzorgers als een goede mogelijkheid om aan deelnemers te komen. Zo is er elk jaar bijvoorbeeld in Emmen de Week van de mantelzorg, aansluitend op de landelijke actie de Dag van de mantelzorg. Daar zou je voor het werven op in kunnen haken. Mantelzorgers doen veel voor potentiële deelnemers van Digisterker-cursussen en zijn zelf ook potentiële cursisten. Welzijnsorganisaties in de gemeentes hebben vaak overzichten van mantelzorgers die actief zijn in hun gemeentes. De doelgroep ‘Mantelzorgers’ is wel heel divers: van jong tot oud(er), wel of niet zo digivaardig, enzovoort. Dus er is niet één manier om de mantelzorgers te bereiken. In die zin sluit de tweede groep zich aan bij de opmerkingen hierover van de eerste groep.

De derde groep denkt aan camouflage-activiteiten. Organiseer iets leuks voor je doelgroepen, en creëer zo voor jezelf als bibliotheek een podium om op een lichte, onnadrukkelijke manier je bibliotheekcursussen over het voetlicht te brengen. Of sluit aan bij bestaande activiteiten. Zo worden er overal in het land ter bestrijding van eenzaamheid in dorps- en buurthuizen koffieochtenden georganiseerd: een mooie gelegenheid om kort iets te vertellen over de cursussen die door de bibliotheken worden georganiseerd.

Het lesprogramma ‘DigiVitaler’
Na een geanimeerde pauze is er aandacht voor het lesprogramma van Digisterker over digitale zorgtoepassingen: ‘DigiVitaler, digitale zorg dichterbij’. Gezamenlijk wordt er een video over het programma bekeken, die terug te vinden is op de website Digivitaler.nl. Ook wordt de website, waarop al het materiaal terug te vinden is, kort door Chantal besproken. Bibliotheekcoördinatoren, docenten en cursisten moeten inloggen om toegang te krijgen tot het voor hen relevante materiaal. De inhoud van de website past zich aan aan de rol die je hebt. Log je in als coördinator, dan krijg je toegang tot het aanmeldformulier voor de docenteninstructies die Digisterker organiseert en het beschikbare promotiemateriaal. Log je in als docent, dan heb je toegang tot al het materiaal dat hoort bij de lessen en de knop die accounts genereert voor cursisten. Log je in als cursist, dan heb je per les toegang tot de video’s, de demo-omgevingen en websites, de online quizzen en tips. Als je inlogt als coördinator of docent, dan kun je gewoon je Digisterker-account gebruiken, dat hoort bij het lesprogramma ‘Werken met de e-overheid’.

Chantal vertelt dat alle bibliotheken in Drenthe een Plan van Aanpak DigiVitaler hebben ingediend en dat er in totaal al 32 docenten de docenteninstructie DigiVitaler hebben gevolgd. Bibliotheek Hoogeveen heeft al ervaring met het lesprogramma DigiVitaler.

Yolanda Timmer van Biblionet interviewt frontofficemedewerker en cursusleider Hilja Feenstra over deze ervaringen. Hilja vertelt dat de DigiVitaler-lessen heerlijk zijn om te geven. Op de website Digivitaler.nl staat al het materiaal dat je als docent nodig hebt heel overzichtelijk per les geordend bij elkaar. Het begon met het aanschrijven van de huisartspraktijken in de gemeente. De respons viel wat tegen, maar drie huisartspraktijken reageerden. Zij toonden het wachtkamerfilmpje over DigiVitaler dat bij het promotiemateriaal zit. Chantal wijst aansluitend hierop even op een brochure, die terug te vinden is op Digivitaler.nl als je ingelogd bent als coördinator, Bouwen aan een netwerk in de zorg. In de brochure staan handige tips hoe je als bibliotheek zichtbaar wordt als zinvolle partner in het regionale zorgnetwerk, een partner met relevant educatief aanbod voor patiënten. Naast het werven van deelnemers via de praktijken werd er ook geworven via de gebruikelijke kanalen, zoals via de website van de bieb, sociale media en het wijkkrantje. Bibliotheek Hoogeveen organiseert nu bij voldoende belangstelling één keer per maand een DigiVitaler-workshop van 90 minuten. Dat is het mooie aan DigiVitaler, vindt Hilja. Dat de lessen heel goed los van elkaar gegeven kunnen worden. Er zijn workshops geweest over Apotheek.nl, de patiëntenportalen en het videoconsult. Er is ook een workshop aangeboden over donorregistratie, maar daar was geen belangstelling voor. Per workshop waren er vier tot vijf cursisten. De cursisten vonden het leuk en informatief. Dat er websites zijn met echt betrouwbare informatie over medicijnen en ziektes samengesteld door apothekers en huisartsen was een eyeopener voor ze.

Dat is het mooie aan DigiVitaler, vindt Hilja. Dat de lessen heel goed los van elkaar gegeven kunnen worden.

Bibliotheek Hoogeveen is ook van plan voorlichtingsavonden te organiseren in de praktijken zelf en in het lokale ziekenhuis. Wat betreft het instapniveau van de cursisten is Hilja duidelijk: ze moeten flink wat digivaardiger zijn dan bij Klik & Tik. Soms stuurt ze cursisten door naar andere cursussen, zoals ‘Werken met de e-overheid’. Yolanda wijst er nog op dat op het kennisdeelplatform Biebtotbieb.nl er een groep is aangemaakt, met de naam ‘Drenthe – Basisvaardigheden’. Ze roept iedereen op zich bij deze groep aan te sluiten. Dan heb je toegang tot alle relevante nieuwtjes, informatie, producten en diensten op het vlak van basisvaardigheden, relevant voor de provincie Drenthe.

De groep wordt opnieuw verdeeld, nu in tweetallen, het liefst niet werkzaam bij dezelfde bibliotheek. Zij gaan met elkaar in gesprek over waar de bibliotheek nu staat wat betreft het aanbieden van DigiVitaler en hoe ze het (denken) aan te pakken. Eén en ander wordt na een kwartier plenair besproken. Er komen interessante ideeën langs. Bijvoorbeeld als bibliotheek aansluiten bij het Alzheimercafé om zo de bibliotheek als open leercentrum onder de aandacht te brengen. Alzheimercafés worden met regelmaat overal in het land georganiseerd. Daar komen vaak veel mensen op af, soms wel zestig tot zeventig mannen en vrouwen, meestal mantelzorgers. Je zou daar als bibliotheek bijvoorbeeld een korte workshop kunnen geven over DigiD machtigen en vervolgens kunnen wijzen op andere workshops en cursussen, waaronder die van DigiVitaler. Bibliotheek Emmen zet zich in op het vlak van positieve gezondheid. Daar past heel goed een DigiVitaler-workshop ‘Gezondheidsapps’ bij. Ook wordt er hardop nagedacht over een doorlopende leerlijn digitale vaardigheden: eerst ‘Klik & Tik’, dan ‘DigiVitaler’ en vervolgens ‘Werken met de e-overheid’. Want ‘DigiVitaler’ kun je als workshops geven en er hoeft niet gewerkt te worden met DigiD, zoals bij ‘Werken met de e-overheid’: minder belastend allemaal en daarom een mooie overgang tussen ‘Klik & Tik’ en ‘Werken met de e-overheid’.

Het jongerenaanbod ‘Doe je digiding!’ en ‘Digidingen-desk’
Als laatste onderdeel wordt door Marith Clignet, medewerker Jongereneducatie bij Stichting Digisterker, het jongerenaanbod van Digisterker gepresenteerd: ‘Doe je digiding!’ en ‘Digidingen-desk’.

Doe je digiding!, dat als ondertitel ‘Jongeren en de digitale overheid’ heeft, is een online lesprogramma van Digisterker voor vierdejaars vmbo-leerlingen en eerstejaars mbo-studenten (er wordt gewerkt aan varianten voor het praktijkonderwijs en havo/vwo-scholieren). Aan de hand van modules (lessen, die jongeren online zelfstandig kunnen doorlopen) maken jongeren kennis met digitale overheidsdiensten. Ze leren zelfstandig gebruik te maken van diensten zoals het aanvragen van DigiD, een ID-kaart en zorgtoeslag. Marith laat op basis van onderzoeken zien dat jongeren heel digivaardig lijken, maar dit niet zijn wat betreft het zelfstandig online regelen van hun zaken met de overheid. Ze snappen ‘de overheid’ niet goed, begrijpen niet altijd wat er van hen wordt verwacht als burger, met soms heel vervelende consequenties zoals schulden. De teksten en procedures op overheidswebsites zijn vaak veel te ingewikkeld voor ze en jongeren blijken zichzelf te overschatten als het op informatievaardig en mediawijs gedrag aankomt. De modules besteden daarom naast het vergroten van de informatievaardigheden ook aandacht aan het vergroten van de kennis van de (overheids)wereld. ‘Doe je digiding!’ is gratis en wordt rechtstreeks aan de scholen aangeboden, maar ook bibliotheken kunnen het lesprogramma opnemen in hun educatief aanbod.

Digidingen-desk heeft als ondertitel ‘Informatiepunt voor jongeren’. Het was een bestaande website van Digisterker, die helemaal vernieuwd is op basis van een onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut, uitgevoerd in opdracht van Digisterker. De onderzoeksopdracht was om te onderzoeken of jongeren ook via andere wegen informatie kunnen vinden over en ondersteund kunnen worden bij het online regelen van overheidszaken. Het onderzoek leverde op dat jongeren van 14 tot 21 jaar buiten school om graag een vrij toegankelijke website wilden, met daarop eenvoudige achtergrondinformatie over voor hen relevante digitale overheidsthema’s, met heldere stappenplannen en instructie-filmpjes en ook met concrete tips voor hulp, fysieke plekken waar ze naar toe kunnen om goed en betrouwbaar geholpen te worden, zoals de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s) in de bibliotheken. De op deze wijze vernieuwde website is gericht op jongeren, maar bevat ook informatie voor ouders en professionals, zodat zij de jongeren waar nodig kunnen ondersteunen.

De groep wordt voor de laatste keer verdeeld, weer in drie groepen. De opdracht is om volgens een bepaalde methodiek te brainstormen over de mogelijkheden hoe ‘Doe je digiding!’ en/of ‘Digidingen-desk’ in te passen het aanbod van de bibliotheek. Na een kwartier worden de uitkomsten van de brainstorm met elkaar gedeeld.

De eerste groep merkt op dat jongeren geen lessen willen volgen op dit vlak, maar vooral praktische hulp. Vandaar dat ze niet verder ingaan op ‘Doe je digiding!’ maar wel op ‘Digidingen-desk’. Uitgangspunt bij deze groep is ‘Voor jongeren door jongeren’. De groep zou dus willen werken met jongeren-ambassadeurs die andere jongeren helpen met behulp van ‘Digidingen-desk’ tijdens spreekuren, in de bibliotheek of op plekken waar jongeren komen.

De tweede groep sluit zich hierbij aan. In plaats van jongeren-ambassadeurs denkt men hier bijvoorbeeld aan hbo’ers Maatschappelijk werk, die stage kunnen lopen in de bibliotheek en zo de spreekuren kunnen verzorgen voor jongeren. Ook voelen ze er veel voor om via een spelvorm jongeren kennis te laten maken met de e-overheid. En ‘camoufleer’ zo’n voorlichtingsavond dan bijvoorbeeld met pizza’s. Marith wijst hen op de kletskaarten, die te gebruiken zijn bij voorlichtingsavonden en/of informatiesessies, om zo op een speelse manier het gesprek aan te gaan met jongeren over de diverse digitale overheidsthema’s. Deze kletskaarten staan op één van de webpagina’s op Digidingen-desk.nl en zijn te downloaden.

De derde groep gaat wel in op ‘Doe je digiding!’. Om te beginnen zouden de educatiemedewerkers bij de scholen in het bedieningsgebied van de bibliotheek gaan inventariseren waar er al gewerkt wordt met het lesprogramma ‘Doe je digiding!’ Dan zouden ze de scholen die hier nog niet mee werken benaderen, onder andere met de promotievideo, maar ook door langs te gaan, om zo leraren te enthousiasmeren. In de slipstream kan dan mooi ‘Digidingen-desk’ worden meegenomen. Marith wijst erop dat op de website van ‘Doe je digiding!’ een speciale webpagina is voor bibliotheken, met allerlei relevante informatie. De groep denkt namelijk dat jongeren niet in de bibliotheek komen, vandaar die benadering via scholen. Een andere mogelijkheid is om bijvoorbeeld via jongerenwerk het Digisterker-aanbod voor de jeugd aan te bieden, maar dan in jongerencentra. Maar houdt het licht. Dus als ‘tussendoortje’ tijdens de al genoemde pizza-avonden. Waarom niet?!

Door die pizza’s heeft iedereen honger gekregen. Het is inmiddels ook al één uur. Hoogste tijd voor de lunch. De deeldag eindigt met gezellig etende en druk pratende mensen…